سال بيست و سوم ـ شماره 197 (ويژه علوم قرآنى)
مصطفى كريمى : استاديار گروه تفسير و علوم قرآن مؤسسه آموزشى و پژوهشى امام خمينى قدسسره. karimi@qabas.net
دريافت: 12/6/92 پذيرش: 22/12/92
چكيده
هدايت و تعالى به قرآن و درمان دردهاى مادى و معنوى جوامع اسلامى با آن، تنها در سايه استخراج نظريه قرآن كريم در مسائل گوناگون و عمل به آنها ميسر است. فهم قرآن كريم دو روش كلى دارد: يكى، تفسير ترتيبى كه در پى فهم مفاد فردى و مراد الهى از تك تك آيات است؛ و ديگرى، نظريه پردازى و تفسير موضوعى، كه تلاشى است براى استنباط نظريه قرآن كريم در باب مسائل گوناگون، از طريق جمع آورى و دستهبندى تمام آيات مربوط و استنطاق روشمند. براى رسيدن به ديدگاههاى قرآن، داشتن مبانى صحيح و طى كردن تمام مراحل با شيوه درست و به دور از آسيب، لازم است. ازجمله آن مراحل، مطالعه اكتشافى آيات است كه اهميت شايان توجه دارد؛ زيرا جست وجو و جمع آورى آيات براى تهيه مواد اوليه نظريه پردازى قرآنى در اين مرحله انجام مى گيرد.
اين مقاله شيوه و آسيب هاى مرحله مطالعه اكتشافى را واكاوى مىكند. هدف، فراهم كردن زمينه، نظريهپردازى قرآنى درست و رفع برخى از آسيبهاى نظريه پردازى قرآنى است. گردآورى مطالب به صورت مطالعه كتابخانهاى و فيشبردارى خواهد بود و پردازش مطالب به صورت توصيفى و تحليلى.
كليدواژه ها: قرآن، نظريه پردازى قرآنى، تفسير موضوعى، مطالعه اكتشافى، شيوههاى مطالعه اكتشافى، آسيب هاى مطالعه اكتشافى.