سال بيست و سوم ـ شماره 203 -آبان 1393
محمد فاكرميبدى : استاد گروه تفسير و علوم قرآن جامعهالمصطفى العالميه. m_faker@miu.ac.ir
دريافت: 17/1/93 پذيرش: 17/6/93
چكيده
چيستى محكم و متشابه، پرسشى است همزاد قرآن كريم كه قرآنپژوهان از ديرزمان در پى يافتن پاسخى مناسب براى آن بودهاند. در اين ميان، علّامه طباطبائى از جمله كسانى است كه به شايستگى از عهده اين مهم برآمده است. اين مقاله با روش توصيفى ـ تحليلى، به نقل و نقد ديدگاه مرحوم علّامه مىپردازد و هدف آن، بررسى آراء و نظريات علّامه در عرصه احكام و تشابه و تحليل آن است. مرحوم علّامه معتقد است: متشابه به معنى چند مدلولى مشتبهِ با يكديگر كه مراد واقعى در آن نهان است وجود دارد. علّامه با تأسيس اصل مخلوط شدن نزولات غيبى و آسمانى بعد از فرود به زمين با ناخالصىها، وجود تشابه در قرآن را امرى طبيعى مىداند و تعيين مراد واقعى در متشابه را بر عهده آيات محكم كه متقن و مستحكم است و ويژگى امالكتابى دارد مىگذارد. به باور علّامه، اين ديدگاه برخاسته از تدبر در قرآن و برگرفته از مكتب تفسيرى اهلبيت عليهم السلام است.
كليدواژه ها: قرآن، محكم، متشابه، تأويل، علّامه طباطبائى.
